گیاهان دارویی از سال‌های بسیار دور در سرزمین ایران مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ اما در یکی دو دهه اخیر تولید این گیاهان به یک صنعت تبدیل شده است و افراد زیادی در این زمینه مشغول به کار شده‌اند.
امروزه به رغم گسترش داروهای شیمیایی، استفاده از گیاهان دارویی هم جای خود را در بین مردم دارد و حتی در حال افزایش است. از آنجا که مصرف طولانی و در برخی موارد مصرف مقطعی داروهای شیمیایی می‌تواند، عوارض جانبی بر جا گذارد که بعضاً از خود بیماری نیز خطرناک‌تر هستند؛ توجه مردم دوباره به طب سنتی هدایت شده است. ایران یکی از بکرترین و مستعدترین مناطق برای پرورش و تولید انواع گیاهان دارویی است. در گذشته از این ظرفیت طبیعی که کارکردی بهداشتی – درمانی دارد، بهره‌برداری چندانی نمی‌شد، اما طی ۱۰ سال گذشته کشت، پرورش و تولید اقلام دارویی، بهداشتی و آرایشی، مکمل‌های دارویی و خوراکی رشد چشمگیری داشته و شرکت‌های داروسازی به این سمت گرایش پیدا کرده‌اند.
مصداق اقتصاد بدون نفت
متکی بودن اقتصاد ایران بر درآمدهای نفتی و تأثیرپذیری درآمدها از مسائل سیاسی و اقتصادی، آسیب‌پذیری اقتصاد کشور را موجب شده است. یکی از راه‌های مقابله با این چالش، توسعه تولیداتی است که ضمن بهبود وضع اقتصاد داخلی سبب افزایش صادرات غیرنفتی می‌شود. ارزش دارویی، تقاضای بازار و سطح فرآوری از مهم‌ترین شاخص‌های سنجش اقتصادی یک گیاه دارویی است. بر اساس گزارش سازمان خواربار جهانی، ارزش تجارت جهانی گیاهان دارویی که در حال حاضر حدود ۱۰۰ میلیارد دلار در سال است، در سال ۲۰۵۰ میلادی به رقم ۵ هزار میلیارد دلار خواهد رسید. ایران به دلیل دارا بودن منابع غنی و ۸ هزار گونه گیاهی می‌تواند یکی از کشورهای تولیدکننده گیاهان دارویی باشد.
اقتصاد مقاومتی را اجرا کردم
علیرضا وکیلی یکی از فعالان و تولیدکنندگان انبوه گیاهان دارویی در کشور است که به گفته خودش از سال ۱۳۹۲ که رهبر معظم انقلاب، سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی را به دولت ابلاغ کردند، تصمیم می‌گیرد برای زادگاهش (روستای اورنج شهرستان نمین واقع در اردبیل) کاری کند کارستان. به همین دلیل تحقیقات خود را در زمینه تولید گیاهان دارویی آغاز می‌کند و فعالیت خود را کلید می‌زند.
وکیلی هم‌اکنون ۵۹ سال سن دارد. در حالی که برخی افراد در این سن، خود را بازنشسته می‌کنند و رمقی برای کار ندارند اما وی با روحیه جوانی که دارد تصمیم می‌گیرد جوانان را شاغل کند. ابتدا با سرمایه شخصی اقدام به خرید ۷ هکتار زمین کشاورزی می‌کند. پس از خرید متوجه آب کم این زمین می‌شود زیرا مدیریت نامناسب آب باعث خشک شدن بخش زیادی از زمین زراعی شده بود؛ اما با پیگیری‌های او سیستم آبیاری قطره‌ای برای کل زمین اجرایی می‌شود و در این راستا مبلغ ۱۸ میلیون تومان در قالب تجهیزات زراعی از سازمان جهاد کشاورزی دریافت می‌کند.
وی در سال ۱۳۹۳ طرح تولید گیاهان دارویی خود را به بسیج سازندگی ارائه می‌کند و مبلغ ۲۰ میلیون تومان وام با سود ۱۰ درصد دریافت می‌کند که سرمایه اولیه کار را تشکیل می‌دهد و همه این مبلغ صرف خرید نشاء می‌شود. در ابتدا اقدام به کشت آویشن و نعناع می‌کند به دلیل شوری آب همه از بین می‌روند اما سختی‌های پیش رو در مقابل تصمیم این کارآفرین آن‌قدر کوچک بود که مسیر این کشاورز را تغییر نداد.
این کارآفرین، تولیدات خود را به گل‌های همیشه بهار، رایین، اسطوخودوس، سنبل‌الطیب و ختمی توسعه می‌دهد و در سال ۱۳۹۶ همه ۷ هکتار را به کار می‌گیرد تا بتواند تصمیم خود را در زمینه تولید گیاهان دارویی عملی کند. از ابتدای سال جاری تصمیم می‌گیرد که گل‌گاوزبان را هم به کشت‌های خود بیفزاید و تنها دلیل این تصمیم، اشتغالی است که از کشت گل‌گاوزبان به دست می‌آید.
وکیلی می گوید: برای برداشت هر هکتار گل‌گاوزبان ۱۵ نفر زیاد است و ما امسال حدود ۴ هکتار فقط گل‌گاوزبان کاشتیم که بتوانیم اشتغال ۶۰ نفره را داشته باشیم. اکنون یک هکتار زیر کشت گل‌گاوزبان است و با توجه به اینکه من و فرزندانم در مزرعه مشغول به کار هستیم حدود ۱۲ نفر دیگر نیز در مزرعه فعالیت دارند و از این راه ارتزاق می‌کنند. افرادی که در این مزرعه مشغول به کار هستند همه بومی‌اند و این استخدام نیرو اثبات می‌کند که اصل تولید در روستاهاست. ما با تولیدات به‌روز و همچنین نوین کشاورزی هم در مصرف آب صرفه‌جویی زیادی می‌کنیم و هم محصولی را به مرحله تولید می‌رسانیم که مورد نیاز جهان است اما از همه درآمدهای خارجی آن می‌گذریم و محصولات خود را به کارخانه‌های داخلی برای فرآوری و تولید محصول جدید گیاهی می‌دهیم.
سالی که سود نداشت
سال ۱۳۹۶ با توجه به اینکه کشت گیاهان توسعه داده شد هیچ سودی عاید کریمی و خانواده‌اش نمی‌شود اما برای سال ۱۳۹۷ برنامه‌ریزی‌هایی تدوین کرده‌اند که بتوانند درآمد را از هزینه بیشتر کنند. البته وی این موضوع را با ناراحتی تعریف نمی‌کند و معتقد است تصمیم‌های بزرگ در زمان‌های کوتاه به نتیجه نمی‌رسد اما مرد می‌خواهد که زیر فشارهای و موانع رسیدن به هدف ایستادگی کند.
فروش محصولات به داروسازی‌ها
بسیاری از واحدهای تولیدی برای فروش محصولات خود از بازاریابان مجرب کمک می‌گیرند اما برخی مشاغل هم هستند که پیش از تکمیل فرآیند تولید، مشتریان برای خرید حاضر می‌شوند. داروسازی‌ها برای خرید محصولات وکیلی پیش از اینکه محصولات به مرحله پایانی و کشت برسند اقدام می‌کنند و این موضوع باعث شده تا سرمایه در گردش این کارآفرین زیادتر از مشاغل دیگر باشد. خوشبختانه با روی آوردن مجدد کشورهای پیشرفته به استفاده از فرآورده‌های گیاهی و مصرف روزافزون آن در جهان، چه در صنعت داروسازی و چه در صنایع غذایی و آرایشی و بهداشتی و با توجه به تنوع آب و هوایی کشور و امکان رویش اکثر گیاهان در آن، فرصتی طلایی نصیب کشورمان شده تا از آن به بهترین نحو ممکن استفاده کرده و حضورخود را در بازارهای جهانی بیش از بیش افزایش دهیم.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی بسیج سازندگی
* انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی در «ماهنامه کارآفرین ناب» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر می‌شود.
نظر خود را اضافه کنید.
ارسال نظر به عنوان مهمان