آموزش و تربیت مدیران کارآمد برای شرکت های کوچک و متوسط در راستای بهبود کیفی تولیدات ،اداره کارامدشرکت ها، تبلیغات مناسب و بهبود تکنولوژی تولید می تواند راهگشای حرکت بنگاه های کوچک و متوسط به سمت افزایش تولید و اشتغال باشد.

یعقوب زراعت کیش عضو هیات علمی دانشگاه طی یادداشتی نوشت: در طی سالهای اخیر، نقش و اهمیت بنگاههای کوچک و متوسط در کشورهای توسعه یافته و همچنین کشورهای در حال توسعه رو به افزایش بوده است.

بنگاههای کوچک و متوسط، از اساسی ترین و حیاتی ترین واحدهای فعال در جوامع امروزی اند که میتوان با برنامه ریزی صحیح و ارائه راهکارهای حمایتی و نظارتی بر بنگاههای کوچک و متوسط علاوه بر رفع بخش قابل توجهی از مشکل بیکاری و ایجاد اشتغال، به افزایش تولید و صادرات ملی نیز کمک کرد.

از این‌رو در ایران نیز طرح گسترش بنگاههای زودبازده اقتصادی و کارآفرین، اشتغالزایی و افزایش فرصت های شغلی جدید در پاییز سال 1384 در هیئت وزیران به تصویب رسید و در زمستان همان سال به اجرا درآمد بحث بنگاه های کوچک و متوسط به اواخر دهه 50 میلادی یعنی دوران طرح -بحثهای توسعه ای در قالب جدید ، بازمی گردد.علت عمده توجه به این بنگاه ها بیشتر مسئله ایجاد اشتغال و کاهش فقر است.

همه کشورها در مقاطع خاصی به این بنگاه ها توجه داشته اند، کشورهای آمریکای لاتین هنگامی که بحث توسعه مطرح شد، یا کشورهای سوسیالیستی هنگامی که خواستند بازارشان را به بازار آزاد تبدیل کنند و حتی کشورهای توسعه-یافته ای مانند ژاپن، آلمان و فرانسه در یک مقطع خاصی توجهشان به سمت بنگاههای کوچک و متوسط بیشتر بوده است.

از آنجایی که شرایط اجتماعی اقتصادی و درجه توسعه -یافتگی، تحولات فناوری، حجم سرمایهگذاری، حجم و ارزش تولیدات در کشورها متفاوت است،تعریف بنگاههای کوچک و متوسط نیز ممکن است از یک کشور به کشور دیگر متفاوت باشد.

تعریف بنگاه های کوچک و متوسط به طور گسترده ای در میان کشورها و مناطق مختلف جهان متفاوت میباشد و شرایط اقتصادی حاکم برآن کشورها، معرف بنگاه های کوچک و متوسط در آن ها است. برخی از شاخص هایی که به طورمعمول در تعریف بنگاه های کوچک ومتوسط ، تعداد کارکنان، سرمایه، دارایی کل، حجم فروش و ظرفیت های تولیدی می باشد.

اما رایج ترین شاخص برای تعریف بنگاه های کوچک ومتوسط تعداد کارکنان است. براساس تعریف اتحادیه اروپابنگاه های کوچک و متوسط کسب و کارهای تولیدی و ،خدماتی هستند که کارکنان آن ها کمتر از 105 نفر باشد.

در واقع وجود مشکلات مالی در بنگاهها، بالا بودن هزینه های تولید، پایین بودن سطح استاندارد و کیفیت محصولات تولیدی، مطلوب نبودن توانایی شرکت ها در زمینه شناخت بازارها و دانش بازاریابی، و مطلوب نبودن بسته بندی محصولات تولیدی، از جمله مسائل و مشکلات درون سازمانی بنگاههای کوچک و متوسط به شمار می آیند. در حالیکه ضعف سیستم حمل و نقل کالا، مطلوب نبودن قوانین و مقررات بازرگانی و تجاری، و مطلوب نبودن عوامل محیطی موثر بر فعالیت بنگاههای کوچک و متوسط از جمله مشکلات برون سازمانی آنها می باشد که باید مورد توجه برنامه ریزان و مسئولین قرار گیرند.

همچنین  تسهیلات و حمایت های مالی و غیر مالی به عمل آمده از بنگاههای کوچک و متوسط در چهار حوزه مالی، فنی، بازاریابی، و مدیریتی ناکافی بوده و نتوانسته است راه گشای مشکلات این بنگاهها باشد. مهمترین مانع و مشکل برای توسعه و ارتقای بنگاههای مذکور به ترتیب زیر است:

1- بالا بودن هزینه های تولیددربنگاههای زودبازده

2- مطلوب نبودن عوامل محیطی موثربرفعالیتهای بنگاههای کوچک ومتوسط

3- ضعف سیستم حمل ونقل کالا

4- مطلوب نبودن بسته بندی محصولات تولیدی شرکت ها

5- مناسب نبودن وضعیت قوانین ومقررات بازرگانی وتجاری

6- مشکلات مالی بنگاههای کوچک ومتوسط

7- حمایتهای تجاری

8- مطلوب نبودن استانداردوکیفیت محصولات تولیدی بنگاه های کوچک ومتوسط

9- حمایتهای فنی واطلاع رسانی

10- حمایتهای مدیریتی

11- مطلوب نبودن توانایی شرکتهادرزمینه شناخت بازارهاو دانش بازاریابی

12- مطلوب نبودن تسهیلات وحمایتهای مالی و غیر مالی به عمل آمده از بنگاههای کوچک و متوسط

نتایج حاصل از بررسی ها و تحلیل های آماری پزوهشهای مختلف علمی نشان می دهد که بنگاههای کوچک و متوسط در  استانهای مختلف کشور  با آسیب ها و مشکلات متعددی نظیر کافی نبودن تسهیلات و حمایت های مالی و غیرمالی از بنگاههای کوچک و متوسط، مشکلات مالی، بالا بودن هزینه های تولید، مطلوب نبودن استاندارد و کیفیت محصولات تولیدی، کم بودن توانایی بنگاههای کوچک و متوسط در شناخت بازارها و دانش بازاریابی، مطلوب نبودن بسته بندی محصولات تولیدی، ضعف نظام حمل ونقل کالا، کیفیت کم قوانین و مقررات بازرگانی و تجاری، و مطلوبیت کم عوامل محیطی بیرونی موثر بر فعالیت بنگاههای کوچک و متوسط مواجه هستند که موارد فوق باید مورد توجه برنامه ریزان و مسئولان قرار گیرد.

در ادامه پیشنهاداتی برای کاهش ویا در صورت امکان از بین بردن آسیب ها و مشکلات بنگاههای کوچک و متوسط که مانع توسعه ی بنگاههای کوچک و متوسط می گردد، ارائه می شود:

- می بایستی اولویت های وام -دهی به رشته فعالیت هایی اختصاص داده شود که سرمایه اولیه و بنیه م

الی رشته فعالیت در سطح بالاتری قرار داشته باشد یا اینکه شرط اعطای تسهیلات را برای بنگاه ها حداقل بنیه مالی و سرمایه اولیه تعیین شده برای رشته فعالیت های پیش بینی شده قرار داد.

- با توجه به اثرات مثبت  رشته فعالیت هایی که -برای چندمین بار از تسهیلات بانکی استفاده کرده اند بهتر است دولت حمایتهای تسهیلاتی خود را به بنگاه ها در یک مقطع زمانی محدود نکند و اعطای تسهیلات به بنگاه های فعال و کارآمد تداوم داشته باشد

- از آنجایی که نقدینگی،هزینه جاری و موجودی سرمایه در -طرح هایی که از تسهیلات اعطایی بانکی استفاده نموده اند به عنوان یکی از آسیب های بنگاه های کوچک و متوسط مطرح شده است بنابراین پیشنهاد می گردد در اعطای اعتبارات به نحوه بازپرداخت آن و همچنین نوسان های اقتصادی پیش بینی نشده دوره آتی توجه شود. به عبارت دیگر چگونگی بازپرداخت باید به گونه ای تعیین شود که بنگاه های تازه تاسیس دارای دوره تنفس مناسب باشندبه طوری که فعالان این صنعت تا حدودی به خودکفایی مالی رسیده و نقدینگی کافی برای بازپرداخت تسهیلات داشته باشند.همچنین برای مبارزه با نوسان های پیش بینی نشده آتی ، بیمه می تواند نقش مهمی ایفا کند.

- از آنجایی که کیفیت محصولات بنگاه های کوچک و متوسط با گذشت زمان به دلیل به روز

نکردن فناوری تولیدی به مرور زمان کاهش پیدا می کند لذا توان رقابتی این بنگاه ها در رقابت با دیگر شرکت ها در سطوح کشوری و جهانی کاهش پیدا می کند لذا دولت با اعطای وام تجهیزات سخت افراری و نرم افزاری متناسب با شرایط جهانی ، به شرکت های کوچک و متوسط می تواند به نوسازی و تجهیز این شرکت ها کمک کند.

-با توجه به تاثیرگذاری آموزش و خدمات مشاوره ای بر روند فعالیت بنگاه های -کوچک و متوسط بخش پیشنهاد می‌شود سازمان های تابعه درنحوه برگزاری دوره های موجود بازبینی نماید و با سیاست های تشویقی و ترویجی استفاده کننده از تسهیلات به شرکت در دوره ترغیب کند. همچنین می توان با ایجاد موسسات تخصصی و یا استفاده از افراد توانمند در زمینه خدمات مشاوره مدیریت ،مشاوره بازاریابی و مالی صورت گیرد.

بدیهی است آموزش و تربیت مدیران کارآمد برای شرکت های کوچک و متوسط در راستای بهبود کیفی تولیدات ،اداره کارامدشرکت ها ،تبلیغات مناسب و بهبود تکنولوژی تولید می تواند راهگشای حرکت بنگاه های کوچک و متوسط به سمت افزایش تولید و اشتغال باشد.


منبع: خبرگزاری فارس