حبیبی با اشاره به ظرفیت‌هایی که در زمینه کارآفرینی اسلامی و قرآنی در کشور وجود دارد، بیان کرد: رکود تورمی شدید، تحریم‌های بین‌المللی، زیرساخت‌های نامناسب از جمله در زمینه اینترنت، فضای کسب و کار نامناسب، رقابت بخش‌های دولتی و خصولتی با بخش خصوصی واقعی، بوروکراسی اداری از جمله در زمینه مجوزها و عدم مهارت نیروی کار، از جمله موانع جدی کارآفرینی هستند.
به گزارش کارآفرین ناب، غلامرضا حبیبی، مدیر مرکز مشاوره، اطلاع‌رسانی و خدمات کارآفرینی فرزان، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره وضعیت استارت‌آپ‌ها در کشور، مزایای استارت‌آپ‌ها و همچنین نکاتی درباره کارآفرینی اسلامی و قرآنی پرداخت و اظهار کرد: حرکت ارزشمندی در کشور برای شکل‌گیری استارت‌آپ‌ها به وجود آمده است و دانش‌آموختگان و جوانان زیادی در این مسیر قدم گذاشته‌اند. بر اساس رتبه‌بندی GEM یا به عبارتی دیدبان جهانی کارآفرینی، رتبه کشورمان در زمینه کارآفرینی طی سال‌های اخیر رشد داشته است. مردم هم با نمونه‌های خوبی از استارت آپ‌ها در زمینه فروش کالا و خدمات از جمله حمل و نقل درون شهری آشنا شده و از آنها استفاده می‌کنند؛ اعتقاد دارم فضای رشد برای استارت آپ‌ها چندان مناسب نیست.
وضعیت نامطلوب ایران در حمایت از کارآفرینی
وی با اشاره به عدم فراهم شدن شرایط کارآفرینی در کشور افزود: باید گفت که در فضای مساعد، از میان ۱۰ استارت آپ یا فعالیت کارآفرینانه، یک یا دو مورد از آنها به موفقیت قابل توجهی می‌رسند و بقیه کج دار و مریز به حرکت ادامه می‌دهند یا متأسفانه متوقف و ورشکست می‌شوند. در صورتی‌که الان به دلایل متعدد، فضای کسب و کار برای شرکت‌ها و کارآفرینان ایرانی و از جمله استارت آپ‌ها مساعد نمی‌باشد. همین استارت آپ‌ها اگر موفق شوند تبدیل به شرکت‌هایی دارای بازدهی خواهند شد که باید در این فضا به مسیر خود ادامه دهند. لذا تحلیل وضعیت استارت آپ‌ها در کشور شباهت زیادی با وضعیت کلی کارآفرینی و کسب و کار و تولید دارد.
حبیبی بیان کرد: فضای کسب و کار شامل مولفه‌های ۹ یا ۱۰ گانه‌ای است که از کنترل کارآفرین خارج است. این شاخص‌ها بیانگر میزان سهولت کسب و کار می‌باشند. سالانه بانک جهانی، طی گزارشی با عنوان Doing Business، رتبه کشورها را اعلام می‌کند. طی سال‌های اخیر، رتبه فضای کسب و کار ایران در میان کشورهای جهان بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ نوسان کرده است و هیچگاه حتی دو رقمی هم نبوده است بنابراین این وضعیت به هیچ وجه مطلوب نیست.
تبعات رکود تورمی برای فعالیت استارت‌آپ‌ها
مدیر مرکز کارآفرینی فرزان یادآور شد: از سوی دیگر استارت آپ‌ها شرکت‌های نوپایی هستند که بسیاری از آنها در بستر فناوری‌های نوین به ویژه فناوری اطلاعات و ارتباطات مشغول رشد و بالندگی هستند. فضای اینترنت کشور برای فعالیت استارت آپ‌ها همچنان از ثبات لازم برخوردار نیست و تصمیمات خلق‌الساعه می‌تواند بر روی آنها تأثیر بگذارد. هزینه اینترنت به صورت نسبی در کشور ما بالاتر و کیفیت و سرعت آن کمتر است.
وی به مهمترین موانع کارآفرینی در ایران اشاره کرد و گفت: به طور کلی، مواردی مثل رکود تورمی شدید، تحریم‌های بین‌المللی، زیرساخت‌های نامناسب از جمله در زمینه اینترنت، فضای کسب و کار نامناسب، رقابت بخش‌های دولتی و خصولتی با بخش خصوصی واقعی، بوروکراسی اداری از جمله در زمینه مجوزها و عدم مهارت نیروی کار از جمله موانع جدی مقابل کارآفرینی هستند. باید در نظر گرفت که با توجه به نوپا بودن، استارت آپ‌ها بیشتر از شرکت‌های با سابقه، از شرایط محیطی تاثیر می‌پذیرند و نیاز به حمایت بیشتری هم دارند.
فرهنگ‌سازی لازم برای کارآفرینی اسلامی و قرآنی صورت نگرفته است
مدیر مرکز کارآفرینی فرزان درباره لوازم موفقیت استارت‌آپ‌ها نیز اظهار کرد: بنده آفت‌ها و موانع را عرض کردم. بدیهی است برای موفقیت، باید تدابیر عملی و موثر برای رفع این موانع انجام شود. همانطور که مقام معظم رهبری نیز در یکی از سخنرانی‌های خود اشاره کردند تشویق جوانانی که در عرصه تولید و کارآفرینی و سازندگی فعالیت دارند هم باید مورد توجه باشد. به عنوان یک جمع‌بندی کلی شاید بشود گفت مهمترین لازمه موفقیت استارت‌آپ‌ها و کارآفرینان، بهبود فضای کسب و کار است.
حبیبی درباره کارآفرینی قرآنی و اسلامی نیز بیان کرد: قطعاً یکی از مهمترین عرصه‌های کارآفرینی و خلق ارزش، به ویژه در کشورمان به عنوان یک کشور اسلامی و همین طور حدود ۵۰ کشور مسلمان دیگر، کارآفرینی اسلامی و قرآنی است. متاسفانه علاوه بر مشکلاتی که قبلا عرض کردم، حوزه کارآفرینی اسلامی قرآنی با چالش‌های دیگری هم رو به رو است؛ از جمله اینکه کمتر به آن توجه شده و فرهنگ سازی لازم صورت نگرفته است.
فرصت‌های گسترده برای کارآفرینی اسلامی و قرآنی
وی افزود: اپ‌های موبایل، پیام رسان‌های موبایل، سرویس‌های ارزش افزوده قرآنی یا VAS، تولید محتوا و نشر دیجیتال آثار، شبکه‌سازی مراکز قرآنی و دارالقران در سطوح داخلی و بین‌المللی، کالاها و خدمات قرآنی و اسلامی، بازیگونه‌سازی مفاهیم قرآنی، بازی‌های قرآنی، شبکه‌های اجتماعی، ثبت برنامه‌های روزانه دینی مثل نماز، روزه، قرائت قرآن، صدقه و ...، غذای حلال و لباس‌های اسلامی، مملو از فرصت‌های کارآفرینانه برای ایجاد استارت‌اپ‌های اسلامی است. خود ماه رمضان، آکنده از فرصت‌های کارآفرینی است. نکته جالب اینکه به این فرصت‌ها در کشورهای غیر اسلامی به میزان بیشتری توجه شده است.
مدیر مرکز کارآفرینی فرزان در پایان تصریح کرد: مثلا اپلیکیشن موبایل Muslim Pro با ۱۰ میلیون دانلود و ۱۵ زبان و حجم تبلیغات زیاد، احتمالا پردرآمدترین اَپ اسلامی است که در سنگاپور ایجاد شده و یک کشور اسلامی هم نیست. به نظر من برای موفقیت در این حوزه، شکل‌گیری اکوسیستم کارآفرینی اسلامی – قرآنی به ویژه در دانشگاه‌ها اهمیت دارد و ایجاد مراکز حمایتی مانند مرکز رشد قرآنی می‌تواند به این کار کمک چشمگیری کند.
