کارشناس اقتصاد انرژی:
قیمت تمام شده بنزین ۱۳۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان است
کارشناس اقتصاد انرژی گفت:قیمت تمام شده بنزین ۱۳۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان است. به گزارش فارس،سید حمیدرضا قریشی، کارشناس اقتصاد انرژی در خصوص نرخ‌گذاری بنزین پس از مصوبۀ اخیر مجلس مبنی بر عرضۀ دو نرخی بنزین در سال 95و نقش قیمت بنزین در اقتصاد گفت: نرخ‌گذاری بنزین در کشور ما با حالت مطلوب همچنان فاصله دارد؛ علی‌رغم اینکه قیمت بنزین داخلی به قیمت فوب نزدیک شده، اما در واقع سیستم نرخ‌گذاری بنزین آزادسازی نشده و قیمت‌گذاری تکلیفی است،را که اولاً کاهش قیمت نفت سبب برابری نرخ بنزین و قیمت فوب در 1.5 سال اخیر شد و نه افزایش منطقی قیمت بنزین یا تک‌نرخی کردن آن.وی ادامه داد: به علاوه باید بگویم حتی در شرایط کنونی نیز همچنان قیمت تمام‌شدۀ بنزین، حداقل در مورد بنزین وارداتی، توسط مردم پرداخت نمی‌شود؛ چرا که با احتساب هزینه‌های حمل و بارگیری، انتقال و توزیع، بیمه و مالیات، قیمت بنزین وارداتی چیزی حدود 1300 تا 1500 تومان است. اما از همه مهمتر اینکه قیمت وقتی واقعاً آزاد می‌شود که «نظام قیمت‌گذاری بنزین» اصلاح شود نه اینکه صرفاً نرخ بنزین داخلی به‌صورت موقت به بنزین فوب نزدیک شود،بنابراین باید به دنبال آزادسازی سیستم نرخ‌گذاری بنزین باشیم نه اینکه به برابری نرخ بنزین با فوب چشم امید ببندیم.
قریشی در توضیح نظام مطلوب قیمت‌گذاری بنزین گفت: شیوۀ درست این است که اولاً قیمت تمام‌شدۀ سوخت به طور کامل از مشتری اخذ شود، علاوه بر آن، با وضع مالیات‌ها و عوارض گوناگون، از جمله عوارض آلایندگی، عوارض توسعۀ حمل‌ونقل عمومی و زیرساخت‌های جاده‌ای و امثال آن بر مصرف هر لیتر بنزین، هزینۀ توسعۀ زیرساخت‌های کشور و همچنین مقابله با آثار سوء مصرف بنزین از مشتریان گرفته شود.وی اضافه کرد: باید در نظر داشت که مصرف برخی کالاها از جمله سوخت‌های فسیلی برای کل جامعه آثار سوء دارد؛ مثل آلودگی هوا، ترافیک و امثال آن که دولت‌ها معمولاً برای کنترل تبعات منفی آن، از مالیات و عوارض استفاده می‌کنند. در بسیاری از کشورها از جمله کشورهای اروپایی و آسیای شرقی بخش زیادی از قیمت بنزین را همین مالیات‌ها تشکیل می‌دهد و با این تدبیر، نوسانات قیمت نفت، اثر کمتری بر روی قیمت سوخت در کشورها دارد. اگر مالیات و عوارض کافی بر روی هر لیتر بنزین وضع شود، آن‌گاه می‌توان قیمت تمام‌شده را به صورت شناور و متناسب با قیمت‌های بین‌المللی آزاد کرد. بنابراین «قیمت‌گذاری شناور بر پایۀ عوارض سوخت» حالت مطلوب برای قیمت‌گذاری بنزین است.
وی در ادامه افزود: اما برای رسیدن به این نقطۀ مطلوب چه باید کرد؟ آیا این ظرفیت در کشور وجود دارد که به صورت ناگهانی قیمت بنزین را به 4 یا 5 هزار تومان برسانیم؟ مسلماً پاسخ منفی است؛ بنابراین راه حل عملی چیست؟ متاسفانه خیلی از کارشناسان اقتصادی که معتقد به لزوم اصلاح قیمت‌گذاری سوخت هستند در نهایت هیچ راهکار اجرایی برای این موضوع ارائه نمی‌دهند. اما به نظر ما راهکار عملی وجود دارد.
این کارشناس اقتصاد انرژی ادامه داد: «اخذ عوارض سوخت از مشتریان پرمصرف بنزین» می‌تواند یک راهکار موقت برای رسیدن به نقطۀ مطلوب تلقی شود؛ در واقع برای گذار از قیمت‌گذاری تکلیفی فعلی به قیمت‌گذاری شناور بر پایۀ مالیات و عوارض، نیازمند این هستیم که برای مصارف عموم مردم مقداری سهمیه یعنی حدود 70 تا 80 لیتر با قیمت کمتر تعیین کنیم تا عموم مردم مشمول عوارض سوخت نباشند و تبعات اجتماعی کاهش پیدا کند. اما به‌ازای مصارف مازاد بر سهمیه، می‌توان از مشتریان پرمصرف بنزین به‌طور کامل عوارض آلایندگی و عوارض توسعۀ زیرساخت‌های حمل‌ونقل اخذ نمود.
وی اضافه کرد: الان میانگین مصرف حدود 70 تا 80 لیتر است و اگر سهمیۀ ماهانه در این حدود باشد به مردم فشار نمی‌آید. باید میان پرمصرف‌ها و کم‌مصرف‌ها تمایز قائل شویم و فعلاً فقط پرمصرف‌ها باید عوارض بدهند. با این روش به‌تدریج زمینه برای شناورسازی نرخ بنزین بر بستر عوارض و مالیات فراهم می‌شود.قریشی تصریح کرد: البته در مصوبۀ نهایی مجلس خبری از عوارض سوخت نیست و شیوۀ قیمت‌گذاری دونرخی تصویب شده اما می‌توان آن را گامی مثبت هرچند کوچک قلمداد کرد. تاکید می‌کنم که شیوۀ دونرخی الزاماً راه‌حل نهایی و یا بهترین راهکار نیست ولی برای دورۀ گذار، یک راهکار اجرایی است و 8 سال هم در کشور اجرا شده و مردم با آن آشنا هستند.
