یكی از معیارهایی كه كشورهای توسعه یافته را از كشورهای در حال توسعه مجزا می‌كند، فرهنگ گروهی كار كردن است، در كشورهای توسعه نیافته، افراد علاقه‌یی به فعالیت‌های گروهی ندارند و همین امر سبب می شود علاوه بر صرف انرژی بیشتر، كارها با كیفیت پایین‌ترین انجام پذیرد .
اصولا جهت رسیدن به یك جامعه كارآفرین، رشد فعالیت‌های گروهی نیز ضروری است و بدون چنین ویژگی، كارآفرینی در جامعه فراگیر نخواهد شد .
شركت مایكروسافت جهت تهیه متن برنامه ویندوز 2003 از پنج هزار برنامه نویس كمك گرفت به گونه‌یی كه این تعداد افراد در یك كار گروهی، موفق به طراحی این برنامه شدند. مهمتر از طراحی و تولید این برنامه، باید از هماهنگی و همبستگی‌های گروهی لازم برای رسیدن به این هدف نام برد.
حال ما با این سوال روبرو خواهیم بود كه چگونه باید یك گروه كاری موفق را سازماندهی كنیم و چه شرایط فرهنگی باید بر این گروه حاكم شود تا بتواند به اهداف مورد نظر خود دست یابد.
برای رسیدن به این هدف باید از قدم‌های كوچك آغاز كرد تا در نهایت با كسب تجربیات لازم بتوان به تشكیل گروه‌های بزرگتر اقدام نمود. گروه‌های بزرگتری كه بتوانند زمینه‌ساز تحول در جامعه باشند.
در این مقاله تلاش می‌شود فرصتی برای اندیشیدن در این خصوص پدید آید. رشد و بسط فرهنگ گروهی كار كردن نیازمند انجام پژوهش‌های لازم در این زمینه است زیرا فرهنگ جامعه ما با دیگر كشورها متفاوت است و لذا بعضی از دستورالعمل‌های ارایه شده در مقالات نویسندگان كشورهای دیگر برای ما كارساز نخواهد بود.
امید است مطالعه این مقاله بتواند توجه شما خواننده محترم را برای مدتی هر چند كوتاه به این موضوع هدایت كند و زمینه‌یی برای شروع یك كار گروهی باشد. همچنین شما می‌توانید جهت آشنایی با موانع بر سر راه فعالیت‌های گروهی، در جامعه خویش به جست‌وجو پرداخته و به یافتن پاسخ این سوال بپردازید كه چه عواملی سبب می شود كه فعالیت های گروهی در نیمه راه تداوم نیابد؟
برای تشكیل یك گروه كاری توجه به عوامل زیر می‌تواند مفید واقع شود .
1- ابتدا یك موضوع مورد علاقه بیابید كه ممكن است مرتبط با كار و یا امور زندگی شما باشد و از اینكه در این زمینه فعالیت می‌كنید لذت ببرید و حتی بتوانید چندین سال در این زمینه مطالعه و بررسی كرده و نتایج آن بتواند در شغل و یا زندگی شما اثرگذار باشد. فرض كنید تصمیم گرفته‌اید در زمینه «حفظ محیط زیست» به بررسی بپردازید، لذا این موضوع می‌تواند شروعی برای تشكیل یك گروه كاری در زمینه حفظ محیط زیست باشد. به خاطر داشته باشید، موضوعی را انتخاب كنید كه سبب ایجاد یك انگیزه قوی در شما شود. به گونه‌یی كه مشكلات نتواند به راحتی شما را از ادامه این راه بازدارد .
2- اكنون شما باید به جست‌وجوی افراد علاقه‌مندی بپردازید كه دوست دارند در رابطه با موضوع مورد نظر با شما همكاری كنند حتی اگر انتخاب این افراد مدت زمان زیادی طول بكشد و به خاطر داشته باشید اولین پایه تشكیل یك گروه كاری موفق، وجود افراد با انگیزه‌ها و علاقه‌مند به موضوع مورد بحث است .
3- هنگامی كه گروه كاری خود را تشكیل دادید برای آن هدف و وظایفی را تعریف كنید. برای مثال ممكن است یك گروه تشكیل دهید كه هدف از آن «دستیابی به دانش IT» است. ابتدا هدفهای مورد نظر را تعریف كنید و آن موقع وظایف هر كسی را در گروه برای رسیدن به آن هدف تعیین كنید ،به گونه‌یی كه هر كس بتواند در یك مدت زمان مشخص وظایف خویش را به انجام رساند و ارایه گزارش كند .
4- تلاش كنید یكی از اعضای گروه شما اهل نوشتن و نویسندگی باشد تا بتواند نتایجی را كه در گروه به دست می‌آید به خوبی ثبت كند. این مستندات سبب می‌شود اندیشه گروه آرام آرام به دیگران منتقل شده و مورد نقد و بررسی قرار گیرد و گهگاه لازم است اعضای گروه نتایج فعالیت‌های خویش را به صورت یك مقاله در اختیار دیگران قرار داده و زمینه برای تبادل اندیشه و افكار میان علاقه‌مندان به موضوع فراهم شود .
5- مسوولیت گروه، كاری مشكل است لذا فردی كه مسوولیت گروه را می‌پذیرد باید در برقراری ارتباط با دیگران،فردی موفق باشد. او باید دانسته‌های خویش را در خصوص برقراری ارتباط موثر با دیگران افزایش دهد، به گونه‌یی كه بتواند در قلب دیگران نفوذ كند. انسانها زمانی علاقه‌مندند با دیگران ارتباط صادقانه و خوبی برقرار كنند كه این ارتباط از قلب‌ها آغاز شود و اصولا هیچ كس قادر نیست در قلب دیگران نفوذ كند، مگر آنكه از خصایل اخلاقی ارزشمندی برخوردار باشد. مسوول گروه باید سختكوش‌تر، ثابت قدم تر و چه بسا مطلع‌تر از دیگران باشد و او باید گوی سبقت را از بابت مطالعه و جست‌وجوگری از دیگر اعضای گروه برباید تا از این طریق زمینه برای همبستگی بیشتر در گروه پدید آید.
6- حفظ احترام میان اعضای گروه از اصول اساسی حاكم بر گروه است. انسانها همه به دنبال تكامل و رشد شخصیت هستند و هنگامی كه افراد در گروه، كسب شخصیت كرده و مورد احترام واقع می‌شوند، زمینه برای ارتقای بهداشت روانی در بین اعضا، مهیا می‌شود. به همین خاطر همبستگی میان اعضا بیشتر شده كه این خود سبب پایداری گروه می‌شود .
7- آموزش مستمر باید در گروه تداوم یابد و هر كسی باید بكوشد دانسته‌ها و علم و دانش خویش را در خصوص موضوعات مرتبط با گروه افزایش دهد و نتایج آن را به دیگران منتقل كند و هر كسی باید تنها در فكر رشد دیگری در گروه باشد در غیر این صورت گروه در آینده از هم خواهد پاشید. باید این نكته به خاطر سپرده شود كه اگر در جامعه یی هر كسی سعی كند جلوی رشد دیگری را مسدودكند تا از این طریق رشد یابد، فرصت‌های لازم برای خلاقیت و رشد چنین جامعه‌یی بر باد خواهد رفت .
8- یكی از نكاتی كه اعضای گروه باید به آن توجه كنند، انجام مطالعات در زمینه خلاقیت، نوآوری و كارآفرینی است و همچنین لازم است اعضا با تكنیك‌های مورد نیاز برای گروه نظیر یورش فكری، تكنیك شش كلاه تفكر و دیگر تكنیك‌های خلاقیت آشنا شوند و در زمینه تكنیك‌های حل مشكل، بیشتر بدانند و در این رابطه مطالعه و تمرین كنند .
9- صبر و انتقاد پذیری از ویژگیهای مهم فرهنگ فعالیت‌های گروهی است، اعضای گروه باید همیشه آماده پذیرش سخت‌ترین انتقادات بوده و در برابر ناملایمات صبر فراوان داشته باشند . انسانها از نظر خصوصیات شخصیتی متفاوتند. زمانی كه انسانها در شروع فعالیت‌ها كنار هم قرار می‌گیرند، بعضی از خصوصیات رفتاری غیرقابل تحمل به نظر می‌رسند، درست مانند چرخ‌دنده‌هایی كه با یكدیگر جفت نمی‌شوند و همین موضوع باعث برخورد چرخ‌دنده‌ها و اصطكاك میان آنها می‌شود.
اما میان انسان با چرخ‌دنده‌ها فرق بسیار اساسی وجود دارد. آدمی قادر است با گذر زمان كم‌كم خود را با شرایط تطبیق دهد، لذا در اینجا صبر بسیار، ضروری است. تحمل سختی‌های شروع كار و تحمل بعضی خصوصیات رفتاری انسانها سبب می‌شود آرام‌آرام انسانهای صبور به نتایج ارزشمندی دست یابند. صبر باعث می‌شود آدمی از انجام رفتارهای شتابزده وغیرمنطقی خودداری كرده و شاهد نتایج شیرین اعمال خود در آینده باشد .
10- لازم است گروه از متخصصین مرتبط با موضوعات مورد بحث دعوت كرده و از نظرات آنان بهره‌مند شود. شركت در سمینارها، نمایشگاه‌ها و...می‌تواند فرصتی برای دیدار با متخصصان و افراد صاحب‌نظر باشد .
11- اعضای گروه باید سعی كنند در عرصه پژوهش نیز وارد شوند تا بتوانند به نتایج ارزشمند دست یافته و در كنار آن به انتقال افكار نو پرداخته و راه‌حل‌های كاربردی و ارزشمند به جامعه ارایه كنند .
12- سیمونتون از محققان خلاقیت بیان می‌كند كه فرد پس از ده سال درگیر شدن در یك مساله و كسب تجربه و تخصص در آن زمینه، به خلاقیت واقعی دست می‌یابد و لذا تداوم فعالیت‌های گروه در مدت زمان طولانی نتایج شگفت‌انگیز و ارزشمندی در پی خواهد داشت .
13- گروه می‌تواند در بعضی مواقع جلسات خود را در مكانهای تفریحی و فرح‌بخشی نظیر مكانهای سرسبز برگزار كند كه این خود می‌تواند انگیزه بیشتری برای تداوم بحث‌ها باشد .
14- گروه باید علم و دانش خویش را در رابطه با رایانه و اینترنت و زبان انگلیسی ارتقا دهد و از اطلاعات روز برخوردار شود به گونه‌یی كه اعضا بتوانند از منابع خارجی بهره برده و از طریق و بلاگ‌ها و یا وب‌های ایجاد شده توسط گروه به انتشار نتایج فعالیت‌های خود بپردازند. این اقدام سبب می‌شود كه زمینه برای جذب علاقه‌مندان و تبادل نظر در سطحی بسیار وسیع‌تر و در مقیاس فراملی پدید آید كه این خود زمینه‌ساز انتقال علم و دانش به داخل مرزهای كشور است و اعتبار ملی را ارتقا می‌دهد .
15- گروه باید نتایج فعالیت‌های خود را برای علاقه‌مندان در همایش‌ها ارایه كند. این اقدام باعث خواهد شد كه گروه بازخوردهای ارزشمند از دیگران دریافت كرده و از طرفی بتواند با انگیزش بیشتر به نقد و بررسی و اصلاح فعالیت‌های خویش بپردازند .
16- لازم است اعضای گروه در زمینه «روانشناسی گروه» مطالعه كنند. كسب اطلاعات در این خصوص می‌تواند زمینه‌ساز شناخت اعضای گروه از یكدیگر شده و زمینه برای همبستگی بیشتر شود .
بدون شك تشكیل گروه و ادامه فعالیت‌های آن همچون تولد موجودی است كه اگر تداوم یابد، آرام‌آرام رشد و تكامل یافته و به مرحله‌یی خواهد رسید كه نتایج ارزشمندی از خود به جامعه ارایه می‌كند و چه بسا زمینه‌یی برای وقوع خلاقیت و كارآفرینی در جامعه و شروعی برای سازندگی در جامعه باشدو ذكر این نكته لازم است كه بدانیم اگر این گروه در فكر خدمت به جامعه نباشد بدون شك در نیمه راه از حركت باز خواهد ایستاد.
منبع: فکر نو
