حسن سبحانی :
اراده‌ای برای حمایت از تولید دیده نمی‌شود
برنامه پنجم مانند دیگر برنامهها قابلیت اجرا ندارد
استاد اقتصاد دانشگاه تهران با بیان اینکه برنامه‌های توسعه مجموعه‌ای از آرزوها است و اگر نباشد، اتفاقی روی نمی‌دهد، گفت: اراده‌ای برای حمایت از تولید دیده نمی‌شود.حسن سبحانی استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتگو با فارس در پاسخ به این سوال که چرا طی این سال‌ها برنامه‌های توسعه اجرا شده به اهداف نرسیده است، اظهارداشت: سوال اصلی این است، یعنی واقعا این برنامهها اجرا می شود؟ یا اصلا قابل اجرا است! برنامه پنجم مانند دیگر برنامهها قابلیت اجرا ندارد.
این اقتصاددان معتقد است: برنامه توسعه به لحاظ نظری مجموعه‌ای از اولویت‌ها است، بیش از 1300 تا 1400 اولویت در برنامه چهارم و پنجم وجود دارد، وقتی اولویت زیاد شود، یعنی هیچ چیز در اولویت نیست که کدام را باید اجرا کرد؟ باید برای اجرا امکانات و پول و نیروی انسانی داشته باشید.وی با تاکید بر اینکه وقتی برنامه پنجم توسعه را ورق بزنید، یک ریال هم پول در نظر گرفته نشده است، گفت: تحقق برنامه نیاز به منابع دارد، اما در برنامهها هدف کمی، شاخص‌های سنجش، نیروی انسانی و پول وجود ندارد.
این اقتصاددان در پاسخ به این سوال که یعنی برنامه‌های توسعه‌ای که چنین شاخص‌هایی را ندارد، پس چگونه از سوی دولت و مجلس پیشنهاد و تصویب شده است، بیان داشت: برنامه اول و دوم چند شاخص کمی داشت، در برنامه سوم 8 شاخص کلان و برنامه چهارم 2 مورد و برنامه پنجم توسعه اصلا شاخص نداشت، بنابراین معیار سنجش وجود ندارد و گزارشها قابل استناد نیست. لذا نمی‌توان گفت برنامهها اجرا شده است.وی با اشاره به اینکه برنامه‌های توسعه‌ای قانون آرزوها است، تصریح کرد، پساتحریم نباید مسئله مهمی برای ما باشد که چه اتفاقی افتاده است و فقط سرعت ما را بیشتر می‌کند.سبحانی یادآور شد: تولید، اصلی‌ترین مسئله است، برنامه می‌تواند فقط راه‌اندازی تولید باشد و مؤلفه‌های آن را شناسایی کرد.
وی با اشاره به اینکه فهم مشترک برای حل معضل تولید در کشور وجود دارد، گفت: اما در عمل اراده‌ای برای اجرای این مباحث دیده نمی‌شود. قوانین موجود قطعات تکمیل‌کننده یک جور چین نیستند و منفک از یکدیگر تشکیل شده‌اند، اگر یک تصویر واحد از تولید ارائه شود و همه ارکان نظام تأثیرگذاری قاطع داشته باشند، اکنون نوای خوش از ارکستر حمایت از تولید در خواهد آمد.
